SWEET PEA - ĐẬU HOA

Niềm vui bất tận

Nàng đậu hoa nhón bàn chân

Khẽ khàng đôi cánh trắng ngần bay lên

Tay thon từng ngón dịu mềm

Kết vòng vạn vật về bên lòng mình.

(John Keats)

Tên tiếng Việt: Đậu hoa, Đậu thơm.

Tên thông dụng : Hoàng hậu của loài cây hàng năm (Queen of Annuals).

Tên tiếng Anh : Sweet Pea.

Phân loại khoa học:

• Giới (regnum): Plantae.
• Ngành (divisio): Magnoliophyta.
• Lớp (class): Magnoliopsida.
• Bộ (ordo): Fabales.
• Họ (familia): Fabaceae.
• Chi (genus): Lathyrus.
• Loài (species): L. odoratus.
• Tên hai phần: Lathyrus odoratus L.

Hoa của tháng Tư (April''s Flower)

Biểu tượng : Niềm vui bất tận, sự khởi đầu, sự duyên dáng, thanh nhã.

Thông điệp : Goodbye (?); Thank you for a lovely time; I think of you.

Cây hoa Đậu Thơm tên khoa học Lathyrus Odoratus L. thuộc họ đậu cánh bướm Fabaceae. Có 'nguồn gốc từ đảo Xixin nước Ý. Là thứ cây leo giống như cây đậu đũa, có nhiều màu hoa: trắng, đỏ, tím, hồng.... mùi thơm dịu. Trồng lấy hoa cắm bát, cắm lọ nhỏ hay cắm cốc.

Tên "Sweet Peas" có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp "Lathyros" có nghĩa là Pea (đậu) và Odoratus là fragant (thơm). Tên "Sweet Pea" lần đầu tiên được sử dụng bởi nhà thơ Keats (1795-1821). Sweet Pea được trồng từ 1722 và trở nên phổ biến suốt giai đoạn cuối thế kỷ 19 vì hương thơm ngọt ngào của nó. Đặc biệt, vào thời vua Edward ở Anh, hoa đậu thơm được xem như biểu tượng hoa của người dân lúc đó. Sweet Pea được trang trí trong các buổi dạ tiệc, đám cưới. Người ta còn lấy hoa làm hương liệu khô để làm thơm phòng, tủ v.v

Bông hoa thơm nồng nàn và tinh tế này có dáng vẻ tao nhã, khá tự nhiên. Trên một cành, các bông hoa có thể có nhiều đốm màu khác nhau như xanh, tía nhạt, hồng và trắng. Nó tượng trưng cho “niềm vui thích vĩnh viễn” vì hương thơm và khả năng tự hồi phục liên tục của bông hoa.

Một số quan niệm mê tín cho rằng, các hạt giống đậu thơm được gieo trước khi mặt trời mọc vào ngày lễ thánh Patrick sẽ nở những cánh hoa lớn hơn và thơm hơn. Một số người khác thì tin rằng, kết quả tương tự cũng xảy ra nếu hạt giống được gieo vào khoảng thời gian giữa lễ thánh David & Chad (mùng 1, mùng 2 tháng 3) và lễ thánh Benedid (21 tháng 3).

Cách trồng:

Đậu thơm ưa ánh sáng, nước vừa đủ ẩm, đất thịt nhẹ và kiềm độ PH 7 - 8, là cây của vụ đông xuân, chịu rét tốt.

Cây hoa đậu thơm trồng thẳng bằng hạt như các loại đậu khác. Đánh sạch dọc theo luống nhau 50cm tra mỗi gốc 3 hạt cách nhau 40cm, được bón phân lót trước đó bằng phân mục ẩm rồi lấp đất dày 2 - 3cm, còn chừa lại đất ở rạch đẽ vun tiếp 2 - 3 lần sau. Hạt tốt sẽ nẩy sau 3 - 5 ngày, đất khô mới cần tưới, nếu đất váng cần xới nhẹ mặt luống cho cây mọc, vì hạt to, cây khó dọi lá mầm lên khỏi mặt đất. Đất đóng váng, cây mọc không thoát dễ bị gãy. Khi cây bắt sâu ra lá thật, nếu đất xấu phải bón thúc bằng đạm hòa loãng hay nước phân pha loãng 1/4 cho cây có đủ điều kiện vươn cao. Cây có 3 - 4 lá thật, bón thúc bằng nước phân pha loãng. Từ đây trở đi rễ cây tự cố định lấy đạm của không khí nên không cần dùng đạm nữa, vun đá chân rồi cắm dàn. Dàn làm theo kiểu hình mái nhà cho cây phân bố đêu. Lúc này, cần bấm ngọn để cây phát sinh nhanh. Nếu trồng mỗi khóm 3 hạt thì không cần nhiều nhánh lắm, cây mọc um tùm làm nặng dàn. Từ lúc cắm dàn đến cấy có nụ có thể xới nhẹ vun đến chân. Từ khi cây ra 'hoa trở đi, chỉ vun bằng cách hốt đất rãnh phủ vào gốc. Cứ sau mỗi tuần lễ lại tưới phân thúc một ran, liều lượng tăng dân cây sẽ cho nhiều hoa. Cây để cắm dàn là tre cao độ 2m trở lên như cắm dàn đậu đũa.

Nếu dàn thấp, cây vươn cao hơn nóc dàn, thân cây rũ xuống, cây sẽ ra hoa ít, cây rậm rạp hay bị sâu bệnh. Cần tỉa bớt lá vàng, lá già phía dưới chân cho thoáng. Từ lúc gieo hạt tới cây ra hoa khoảng trên dưới 100 ngày tùy thời tiết ấm lạnh và chăm sóc. Thời vụ trồng cho tết âm lịch vào khoảng cuối tháng 9 âm lịch.

Cũng như các cây đậu, đậu thơm bị sâu phá mạnh hơn các cây khác. Sâu đục quả đậu thường đẻ trứng ngay trong hoa. Xong vì thụ hoa nên ít cần chú ý tới, trừ khi để giống. Nếu thấy có bệnh gỉ sắt thì phun các loại thuốc trừ nấm như Shimel 1 - 2 hoặc lưu huỳnh vôi. Tốt nhất là xứ lý hạt hay đất bằng falizan O,l% - O,2%.

Để giống nên nhọn 1 - 2 chùm hoa để thành quả ở đợt thứ hai - ba. Lúc này, cây còn đang sung sức. Lấy quả đều không bị sâu bệnh. Quả lấy từ lúc còn chưa khô, treo vào nơi khô mát sau khi đã buộc các cuống quả thành túm, cho quả khô dần tập trung hết chất từ vỏ vào hạt. Khi khô hẳn đem phơi giòn, đập lấy hạt, phơi lại rồi nhặt hạt tốt đem bảo quản.

Với các loại hạt hoa nói chung, hạt hoa đậu thơm nói riêng không nên mở ra mở vào nhiều lần, tốt nhất là phơi khô cùng một lúc, không nên sờ tay vào, hạt bị dính mồ hôi sẽ dễ mốc. Hạt đậu nhiều đạm càng dễ bị hỏng do mất sức nẩy mầm.

Cây đậu hoa tím còn gọi đậu biếc. Cây giống cây đậu hoa lạn, hoa eo cuống ngắn. Thường được trồng cho leo dèm ở hiên nhà. Hạt không có phôi nhú vì đã hoá xừng rất nhỏ. Trồng cây bằng hạt chịu nắng và hạn được.

(Sưu tầm trên internet)