TULIP - UẤT KIM HƯƠNG

Một Tình Yêu Mãnh Liệt Hoa vương ánh mắt đa tình Hồn dâng như gió ngàn cây bão bùng Mắt ai đằm thắm sao trời Cho tôi lặng lẽ bên đời quạnh hiu (“Love’s Labour’s lost” – William Shakespeare (1564-1616)) Phân loại khoa học: Giới (regnum): Plantae. Ngành (divisio): Magnoliophyta. Lớp (class): Liliopsida. Bộ (ordo): Liliales. Họ (familia): Liliaceae. Chi (genus): Tulipa. Ý nghĩa các màu hoa: Hoa tulip: Lời bày tỏ của tình yêu. Hoa tulíp đỏ: hãy tin anh! Sự tuyên bố của tình yêu, tỏ lòng yêu chưa được đáp lại. Hoa tulíp vàng: tỏ tình yêu nhưng không hi vọng, một tình yêu tuyệt vọng. Hoa tulíp trắng: tỏ lòng yêu quý. Hoa tulíp xanh: tỏ lòng chân thành. Hoa tulip nhiều màu sắc: đôi mắt đẹp. Hoa Tulip có vẻ đẹp sang trọng và lịch sự, hoa nổi hình kim hoặc hình chén, bông to và rất đẹp, hoa bọc sáu cánh, chia làm ra hai hàng trong ngoài; hoa có nhiều màu sắc khác nhau và hương thơm ngào ngạt, bên ngoài hoa giống như hoa sen, lại giống hoa Mẫu đơn. Trong thế giới các loài hoa chắc không có loài hoa nào so bì được với màu sắc kỳ diệu của hoa Tulip. Hoa Tulip được ưa chuộng ở nhiều vùng khác nhau trên thế giới, chúng mau chóng được ưa thích tại Châu Âu. Từ năm 1644 đến 1647, Hà Lan là nước điêu đứng vì chứng nghiện hoa Tulip. Trong những năm này, những mầm Tulip được bán với giá rất cao và nhiều kẻ đầu cơ đã trở nên giàu có. Tới thời của nữ hoàng Victoria, khi một người đàn ông tặng cho người yêu một hoa Tulip đỏ, có nghĩ anh ta muốn nói: "Em rất xinh đẹp, nếu anh được ngắm em chỉ một chút thôi thì gương mặt anh sẽ bừng lên như lửa và trái tim anh sẽ cháy thành than".
	Hà Lan có phải là quê hương của loài hoa Tuylip? Tulip giờ đây đã trở thành một phần không tách rời khỏi những di sản của Hà Lan, vì thế luôn có một sự hiểu lầm, một sự ngộ nhận rằng Hà Lan là quê hương của loài hoa độc đáo này. Thực tế không phải như vậy.
Nguồn gốc của loài hoa kiêu sa này thực tế lại nằm ở vùng Trung Á. Vùng đất khởi tổ của loài hoa này nằm ở dãy Thiên Sơn và dãy Pamir gần Islamabad ngày nay, vùng gần giữa biên giới Nga và Trung Quốc. Chính từ khu vực này, loài hoa Tulip đã phát triển rộng sang các khu vực khác về phía Tây và Tây Bắc, về phía Đông thì sang tận Trung Quốc và Mông Cổ. Vùng đất quê hương thứ hai của Tulip dần hình thành là vùng Ai-dắc-bai-zan và Ac-mê-nia. Từ những khu vực này, loài hoa Tulip lại tiếp tục phát triển mạnh sang những vùng đất lân cận, trong đó có cả những vùng đất bao la của Châu Âu. Ngày nay, chúng ta vẫn có tìm thấy loài hoa này mọc tự nhiên rất nhiều ở rất nhiều nơi trên các quốc gia Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, vịnh Ban-căng, Thuỵ Sĩ, Pháp và Ý. Theo thống kê, có không quá 150 giống Tulip có nguồn gốc tự nhiên từ Châu Âu.

Ai đã mang hoa Tulip đến cho đất nước Hà Lan? (Tulip là 1 trong những biểu tượng của Hà Lan). Lịch sử của hoa Tulip Hà Lan được bắt đầu vào năm 1593 khi nhà thực vật học Carolus Clusius (1526 - 1609), người rất nổi tiếng ở Viên và Prague với những công trình nghiên cứu về các loại cây thuốc , đến Hà Lan và trở thành nhà thực vật học đứng đầu vườn thực vật của trường Đại học Leiden. Ông sẽ không làm được điều này nếu không nhờ vào sự giúp đỡ của một người bạn thân - Flemish De Busbecq. Trong thời gian làm sứ giả ở Constantinople - Thỗ Nhĩ Kì, Flemish De Busbecq đã từng bị lôi cuốn bởi một loài hoa đẹp được trồng trong các vườn hoa cung điện: hoa Tulip (hay còn gọi là hoa Uất Kim Cương). Chính ông đã gửi một ít củ giống hoa về cho Clusius để trồng chúng tại vườn hoa Leiden. Với sự phụ tá của Cluyt, một nhà thực vật học và một dược sĩ tài năng sống ở thị trấn Delft, phía nam thành phố Hague, Clusius đã trồng những bông hoa Tulip đầu tiên ở Hà Lan.

Những câu chuyện về loài hoa đặc biệt này được truyền đi nhanh chóng. Bị lôi cuốn bởi vẻ đẹp của hoa, người Hà Lan giàu có đã chuẩn bị một số lượng tiền lớn vào việc đầu tư một củ giống hoa Tulip. Người Hà Lan luôn luôn được coi là những doanh nhân rất sắc sảo bởi vì những người mua từ nước ngoài đã xuất hiện trên thị trường này trước đó từ rất lâu. Hoa Tulip đã trở nên đắt đỏ và đã từng được xếp vào hàng phát triến giống như cơn sốt vàng, tương tự như cơn sốt Internet trong những năm 90. Có chuyện ở một đường phố Amutstan, vào thời hoa đắt nhất, giá ba cây hoa Tulip bằng một căn phòng đẹp. Hoa Tulip từ đó và cho đến bây giờ là một trong những sản phẩm xuất khẩu chủ đạo của Hà Lan và cũng là nước xuất khẩu hoa Tulip lớn nhất thế giới, tới 125 quốc gia trên thế giới. Phần lớn được xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, Đức và Nhật, còn lại hàng tỷ củ giống hoa vẫn được giữ lại ở Hà Lan.

Cái tên Tulip bắt nguồn từ đâu? Một số ý kiến cho rằng loài hoa Tulip là loài hoa quốc gia của đất nước Iran và Thổ Nhĩ Kỳ và hình ảnh hoa Tulip được khắc hoạ rất nhiều trong nghệ thuật dân gian của nước Ba Tư cũ và Thổ Nhĩ Kỳ. Cái tên châu Âu Tulip được bắt nguồn từ một từ trong tiếng Nam Tư có nghĩa là “Turban”: khăn xếp. Điều này xuất phát từ tập quán cài hoa lên chỗ xếp khăn của người Thổ Nhĩ Kỳ. Cũng có thể người ta sử dụng từ này bởi một đặc điểm của loài hoa này là khi chưa nở rộ nó trông rất giống một chiếc mũ không vành, hay một cái khăn xếp.

Nguồn Gốc Hoa Tulip. Người ta không biết rõ là hoa tulip có tự khi nào, chỉ biết hoa tulip được bắt nguồn từ Thổ Nhĩ Kì. Hoa Tulip rất được người Thổ Nhĩ Kì ưa thích, thậm chí họ còn ngưỡng mộ loài hoa này đến độ sùng bái vì Tulip có rất nhiều màu tuyệt vời như vàng, tím, tía nhạt, tím thẩm, đỏ thắm, hồng tươi....

Tên gọi của hoa tulip theo tiếng Thỗ Nhĩ Kì là “TULIPAN”, sở dĩ cái tên này là vì hình dáng của hoa tulip trông giống như chiếc khăn bịt đầu của người dân Thổ Nhĩ Kì thời đó. Có một chuyện kể rằng, Vua của Thổ Nhĩ Kì trước hôm đám cưới của mình 1 ngày, đã ban lệnh cho người làm vườn của mình là trong ngày cưới phải có nhiều thật nhiều hoa tulip để trưng bày trong cung đình, cũng như ngoài vườn phải có đầy hoa tulip nở...vấn đề là ở chỗ lúc đó là vào tháng 11. Người làm vườn đã tìm và nhờ 1 đạo sĩ thổi sáo suốt 1 ngày một đêm...và kì lạ thay.... sáng sớm hôm đó... cả vườn hoa tulip đều nở rộ, khoe hương sắc... Vị vua rất vui mừng đã ban thưởng cho người làm vườn 1 thanh vàng rất có giá trị. Người làm vườn đã trao tặng lại cho người đạo sĩ vì công lao đó là do người đạo sĩ tạo nên.

Theo người dân Thỗ Nhĩ Kì thì hoa Tulip tượng trưng cho SỰ SỐNG và SỰ PHÌ NHIÊU, MÀU MỠ. Người ta tin rằng Tulip sẽ bảo vệ những ai gieo trồng chúng vì những bông hoa này là loại dành riêng cho những thiên thần bé nhỏ và các bà tiên, những người thường quây quần dưới các bông hoa và hát cho nhau các bài hát ru con.

Hoa Tulip đen: Từ xa xưa khi bóng tối của màn đêm còn ngư trị, con người đã xem màu đen là huyền bí, có sức mạnh siêu nhiên. Nên không ngạc nhiên khi hoa màu đen (hồng đen, tuplip đen - những đặc điểm ngược với tự nhiên) luôn thu hút sự quan tâm đặc biệt của con người. Người ta tin về vẻ đẹp và sức mạnh tâm linh của nó và gắn cho nó nhiều huyền thoại, huyễn hoặc.

Từ thế kỷ 17, người Hà Lan đã cố gắng lai tạo để cho ra những bông hoa tulip màu đen. Nhưng kết quả là luôn thất bại. Ngày nay, người ta cũng tạo ra được hoa tulip màu đen với những bí quyết bí mật và gắn cho nó những cái tên rất "kêu" như "Queen of Night"... Nhưng thực sự màu đen đó như thế nào? Chỉ là màu tím sẫm (dark purple) đối với hoa tulip hay màu đỏ sẫm (very dark red) đối với hoa hồng. Nhưng, người ta vẫn xem chúng là... màu đen như mong đợi.

Cách trồng hoa Tulip: 1. Chọn nhiều loại củ tulip, chú ý tìm loại nào thích hợp với đất và khí hậu Việt Nam. Nhớ rằng tulip lai cho hoa đẹp vào năm đầu, những mùa sau sẽ cho hoa nhỏ dần và đến mùa thứ 3 sẽ không trổ bông nữa. 2. Mua loại giống tốt, không bị thâm, méo mó hay mềm nhũn. 3. Trồng vào mùa thu khi khí hậu mát mẻ, mưa nhiều. 4. Trước khi trồng, gói củ tulip trong túi giấy rồi cho vào tủ lạnh khoảng 8-10 tuần. Điều này giúp củ có được độ lạnh cần thiết để ‘khởi động’ mầm. Nếu bạn cần trồng sớm cho kịp mùa có thể tìm mua loại đã ướp lạnh sẵn. 5. Chọn nơi đất thoáng và tơi xốp. Đào hố sâu khoảng 10cm, lót phân xuống dưới, trộn nhẹ phân với đất. 6. Vườn hoa sẽ đẹp hơn khi trồng theo cụm hơn là theo hàng. Có thể tiết kiệm thời gian bằng cách đào một hố lớn và rộng hơn là đào từng hố riêng lẻ. 7. Đặt củ hoa xuống đất, giữ phần mầm ở trên, phần rễ ở dưới. Lấp đất lại. 8. Rào xung quanh củ vừa trồng hoặc dùng lưới trùm lại nhắm tránh bọn sóc hoặc côn trùng tới quấy rầy cây của bạn. 9. Tưới nước đẫm 3 lần/tuần. Lưu ý: • Khi ướp lạnh củ tuylip, chú ý không để chung với táo và các loại trái cây khác. Trái cây có thể làm củ tuylip bị thối rữa. • Nếu không được ướp lạnh đúng cách, tulip sẽ không nở hoa trong năm tới. Hoa Tulip thuộc dòng họ lạnh , độ bền thường kép dài từ 5 đến 7 ngày nếu hoa được để trong phòng lạnh .Khi cắm thả đá lạnh kèm 2 muỗng đường .Đây là chất dinh dưỡng nuôi hoa . Mỗi ngày thay nước 1 lần. Nước đá từ từ chảy ra sẽ giúp hoa tươi lâu hơn. Nếu bạn có chậu hoa thì hàng ngày tưới một ít nước lên cho cây tươi, sau tết hãy lấy củ ra và ướp lạnh sau đó trồng như hướng dẫn trên (Sưu tầm trên internet)