CARNATION -HOA CẨM CHƯỚNG

Sự ái mộ

Tên thông dụng : "Jove's Flower" - "Pinks" - "Gillies" - "Gilliflower" - "Sops-in-wine".

Tên khoa học : Dianthus caryophyllus L.
Họ : Caryophyllaceae.

Tên khoa học của nó Dianthus caryophyllus có nguồn gốc Hy Lạp : "Di" - thuộc về Zeus và "anthos" - hoa. Nó được nhà thực vật học Theopharatus đặt tên "Diathus" (divine flower).

Thông điệp - ý nghĩa:

Ý nghĩa chung : Sự ái mộ - Sự thôi miên, quyến rũ - Tình yêu của phụ nữ - Niềm tự hào - Sắc đẹp - Tình yêu trong sáng và sâu đậm, thiết tha (Admiration; Fascination; Woman's Love; Pride; Beauty; Pure and deep love).

Hoa có mặt trên cuộc đời này là để mang lại hạnh phúc cho nhân loại. Từ xa xưa, con người thông minh nhưng rụt rè đã biết dùng hoa để thay những lời tỏ tình, những lời tạm biệt, và những lời chúc phúc cho nhau… Hoa Cẩm chướng là một trong những loài hoa được chọn nhiều nhất để tặng người bạn yêu trong những ngày ý nghĩa của hai bạn!

• Cẩm chướng thuần một màu : Đồng ý (Yes).
• Cẩm chướng có vằn, sọc : Lời từ chối tình yêu (No, Refusal, Sorry I Can't Be With You, Wish I Could Be With You).
• Cẩm chướng hồng : Anh sẽ không bao giờ quên em (I'll Never Forget You).
• Cẩm chướng đỏ : Sự ái mộ (Ardor, Admiration).
• Cẩm chướng đỏ thẫm : Trái tim tôi đau nhói vì em (Alas, for my poor heart. My heart aches for you).
• Cẩm chướng vàng : Sự từ chối, sự khinh thường, thất vọng, hối hận (Rejection; Disappointment; Contempt; Disdain; Rue).
• Cẩm chướng trắng : Ngọt ngào và đáng yêu, ngây thơ, tình yêu trong sáng, món quà may mắn cho phụ nữ (Sweet and Lovely, Innocence, Pure Love, Woman's Good Luck Gift).

• Cẩm chướng tím : Tính thất thường, đồng bóng (Capriciousness).

  Biểu tượng :
• Bông hoa của tháng 1 : The flower of January.
• Biểu tượng hoa cho "Ngày của mẹ" (Mother's Day)
• Biểu tượng quốc gia của người Slovene (ở Nam Tư).
• Cẩm chướng đỏ (Scarlet Carnation) : Biểu tượng hoa của tiểu bang Ohio, U.S.

Giới thiệu chung về hoa cẩm chướng:

Người ta quen gọi cẩm chướng bởi vì hoa có nhiều màu sắc đẹp, giống như bức trướng bằng gấm nhiều màu sắc.

Hoa có nguồn gốc từ Địa Trung Hải và chuyển vào Việt Nam từ nửa đầu thế kỷ 20. Hoa trồng trong bồn, trong công viên, thông thường là sản xuất hoa cắt và thích hợp ở nhiều vùng sinh thái khác nhau.

Hoa cẩm chướng thơm thuộc họ Caryophyllaceae, đặc điểm thân mảnh, có các đốt ngắn mang lá kép, bé, thân gãy khúc nhiều, thân bò là chính, trên mặt lá có ít phấn trắng, hoa nhiều màu sắc, hoa đơn nhiều hơn hoa kép, lông nhỏ, ít bị sâu bệnh. Thân phân nhánh nhiều, có đốt dễ gãy giòn, lá cẩm chướng mọc cẩm nhung là nhóm hoa cắt cành phổ biến không kém hoa hồng, hoa cúc trên thế giới. Thật ra, họ cẩm chướng nhung Caryophyllaceae là họ thực vật gồm đủ loài đa niên, nhị niên, mọc tươi tốt ở những nơi nào có không khí lạnh. Hiện nay, trên thế giới có khoảng hơn 300 loài và có rất nhiều giống lai khácđối phiến lá nhỏ dày, dài, không có răng cưa, mặt lá thường nhẵn.

Hoa mọc đơn từng chiếc một ở nách lá hoa kép có nhiều màu sắc ngay trên cùng một bông, quang mang nhiều hạt, có từ 330 – 550 hạt.

Hoa cẩm chướng còn có tên gọi là hoa nhau. Đa số hoa cẩm chướng cho hoa đẹp và mọc thành thảm cỏ vạn niên thanh, lúc nào cũng xanh tươi và mọc thành từng cụm lá như cỏ họ Hòa bản, xanh lục, xanh xám, xanh dương hay xanh dương xám. Hoa cẩm chướng có hai loại là loại hoa đơn và cánh kép, màu sắc rất đa dạng như: màu trắng điểm pha sắc hồng, hường, đỏ, vàng và cam. Chúng thường ra hoa vào mùa xuân hay mùa hè, có khi đến tận mùa đông nếu thời tiết không quá lạnh. Hoa cẩm chướng có mùi hương rất đặc trưng.

Phân loại hoa cẩm chướng:

Các nhà làm vườn Âu Mỹ ( nhất là ở Cali) thường chia cẩm chướng giống Dianthus thành 3 nhóm:

• Nhóm trồng bọc các bồn hoa gọi là cẩm chướng hồng nhà thôn dã (cottage pink) hay William ngọt ngào (Sweet William), tên Pháp là cẩm chướng các nhà thi sĩ (oeillets des poetès).
• Nhóm cẩm chướng tiệm hoa, hương nhung hoa, tên Pháp là oeillets des fleuristes, tên Anh là carnation.
• Nhóm cẩm chướng bé nhỏ vườn đá (rock gardens).

Ngày nay, các nhà khoa học trên thế giới đã lai giống tuyển chọn, đã tạo ra những thứ giống có hai nhiệm vụ: vừa trồng ven bồn, vừa dùng làm hoa cắt cành.

Người ta nói rằng cái tên "Carnation" xuất phát từ tiếng Ý có nghĩa là "complexion", một số ý kiến khác lại cho rằng tên hoa từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là "flesh". Nhưng cũng còn ý kiến khác nữa :"Carnation" từ "cornation" hay "corone" có nghĩa là "flower garlands" - "vòng hoa", do nó được trang trí trong những vòng hoa vào những dịp lễ ở Hy Lạp. Hoa cẩm chướng còn được gọi là "Pink" do mép cánh hoa hình răng cưa (to pink : cắt mép răng cưa; Pinking shear : cái kéo cắt răng cưa).

Hoa cẩm chướng có nguồn gốc từ chấu Âu, chủ yếu là vùng Địa Trung Hải, nhưng cũng có một số tài liệu cho rằng nó được phát hiện đầu tiên ở vùng Viễn Đông. Bông hoa này đã được nhắc đến trong thần thoại La Mã và xuất hiện trong những ghi chép lịch sử thiên nhiên của tác giả người La Mã Pliny vào khoảng năm 50 trước Công nguyên.

Các tu sĩ La Mã thế kỷ 13 được xem như những người đầu tiên đã đem trồng những cây hoa cẩm chướng. Và bông hoa này đã rất quan trọng đối với người Hy Lạp và La Mã lúc đó, nó trở thành biểu tượng của người La Mã vào giai đoạn đỉnh cao của nền văn minh của họ. Nó cũng còn được gọi là "Jove's flower" (bông hoa của thần Jupiter), do Jove (Jupiter) là một trong những vị thần được họ tôn kính.

Thời Hy Lạp cổ đại. cẩm chướng là bông hoa được sủng ái nhất. Theo một truyền thuyết của Cơ đốc giáo, khi nhìn thấy Jesus trên thập tự giá, Mary đã khóc, và những bông hoa cẩm chướng đã mọc lên từ nơi mà những gịot nước mắt của bà đã nhỏ xuống.

Trong cuốn "Ngôn ngữ loài hoa" thời nữ hoàng Victoria (1837-1901), hoa cẩm chướng được xem như một món quà may mắn cho người phụ nữ.

Một số quan điểm hơi "mê tín" còn dùng hoa cẩm chướng để "xem bói". Ở Korea-Triều Tiên, 3 bông hoa cẩm chướng được cài trên tóc một cô gái, và số phận của cô được suy đoán từ thứ tự các bông hoa dần chết đi. Nếu bông hoa ở dưới cùng tàn héo trước, cô ấy bất hạnh suốt cuộc đời. Tuy nhiên, nếu bông hoa trên cùng úa tàn trước, những năm cuối đời của cô sẽ rất khó khăn. Còn nếu bông hoa ở giữa héo trước, những năm đầu đời của cô khá vất vả, nhưng có lẽ hậu vận sẽ tốt hơn.

Hoa cẩm chướng còn là biểu tượng quốc gia của Slovenia (ở Nam Tư). Cẩm chướng được ngợi ca trong những bài hát của người Slovene. Hình ảnh hoa cẩm chướng đỏ xuất hiện nhiều trong những đồ vật trang trí, đồ thủ công, thêu, gối, chiếc nôi em bé...của họ. Đối với họ, hoa cẩm chướng tượng trưng cho "món quà của Thượng Đế" hay "tình yêu đối với một đứa trẻ". Cẩm chướng đỏ còn tượng trưng cho lòng nhân hậu và tình yêu. Hình ảnh hoa cẩm chướng cũng thường thấy trên những hộp vải lanh của cô dâu, trên quần áo, mũ ni, khăn trùm đầu.. của các cô gái. Bó hoa gồm cẩm chướng, hương thảo, phong lữ có như một thông điệp về tình yêu, lòng thủy chung, chờ đợi và niềm hy vọng mà các cô gái cài trên ngực người yêu trước khi chàng trai phải lên đường ra mặt trận.

Ở vùng quê, nhất là ở những miền núi, hoa cẩm chướng được đặt trên ngưỡng cửa sổ hay ngoài ban công. Ngôi nhà của người nông dân với những bông hoa cẩm chướng là một nét đặc trưng của xứ sở Slovene.

Một truyền thuyết Italia kể rằng, Margherita - một thiếu nữ đã tặng cho người yêu của nàng - chàng hiệp sĩ Orlando một bông cẩm chướng màu trắng mà anh đã mang nó theo mình trên suốt đường chinh chiến. Rồi anh bị thương nặng và chết, máu anh nhuộm thẫm nơi chính giữa bông hoa trắng sau đó đã được đem về cho nàng Margherita với trái tim tan vỡ. Từ những hạt giống đó, Margherita trồng nên những bông cẩm chướng xinh đẹp màu trắng và luôn có khoảng màu đỏ nơi chính giữa cánh hoa. Margherita đã chung thuỷ mãi mãi với Orlando và ở vậy đến cuối đời. Sau đó, có tục lệ tặng cho mỗi em bé gái mới sinh ra trong gia đình cô một chậu hoa cẩm chướng đặc biệt ấy.

Trong lịch sử, hoa cẩm chướng cũng đã được nhắc đến vào thế kỷ 13, khi đội quân Thập tự chinh bị tấn công bởi dịch bệnh, gần Tunis. Người ta đã trộn lá cẩm chướng với rượu và uống nó để trị những cơn sốt dữ dội.

Trong cuốn sách nghiên cứu về thảo mộc thế kỷ 16, John Gerard đã viết rằng, hoa cẩm chướng và đường, chế thành mứt được dùng để chữa những cơn sốt và giải độc.

Người ta còn dùng hoa cẩm chướng trong sản xuất hương bia, rượu vang và chế thuốc nhuộm tóc đen.

Scarlet Carnation - The State Flower of Ohio, U.S

"England has the rose, France has the lily; Ireland, the shamrock; Scotland, the thistle. These flowers awaken in the hearts of the natives of these countries memories of home, fireside, childhood days, sweet sorrows, family ties, and incidents of the land of their nativity. To these ends we seek to adopt the scarlet carnation as Ohio's floral emblem."
(Elijah W. Hill - Legislator at the Ohio House of Representatives).

Câu chuyện bắt đầu từ Dr. Levi L. Lamborn, một bác sĩ, chính khách và còn là một nghệ nhân vườn cảnh nghiệp dư ở thành phố Alliance, Ohio, Hoa Kỳ. Ông là người đã nhân giống những cây cẩm chướng con được nhập từ Pháp năm 1866 và đặt tên cho bông hoa mới này là "Lamborn Red".

Một ngày nọ, khi một trong 6 cây con ông đem từ Pháp về trổ bông, ông đã rất vui, tự hào và chỉ cho William Mc Kinley - một người bạn thân thuộc phái chính trị đối lập -xem rồi nói :

"Mac, tôi muốn anh nhìn thấy bông hoa cẩm chướng đầu tiên đã nở ở nước Mĩ" ("Mac, I want you to see the first carnation to bloom in America". Xúc động trước lời ngợi khen bông hoa đỏ, Lamborn đã ngắt cành hoa và tặng nó cho Mc Kinley. Mc Kinley trở thành người yêu bông hoa cẩm chướng đỏ xinh đẹp này từ đó.

Mc Kinley nâng niu Scarlet Carnation như một "bông hoa may mắn" và thường cài nó trên ve áo. Ngày 3 tháng 11 năm 1896, William Mc Kinley trở thành vị tổng thống thứ 25 của Hoa Kỳ. Trên bàn làm việc của ông ở Nhà Trắng luôn hiện diện một bó hoa cẩm chướng đỏ. Mc kinley có thói quen tặng mỗi người khách đến thăm một bông hoa mà ông đang đeo trên áo, rồi sau đó lấy một bông hoa tươi từ trong bó hoa ấy thay vào. Dường như bông hoa cẩm chướng đỏ này đã đem lại cho ông nhiều may mắn, mãi cho đến một ngày nọ...

Đó là ngày 14 tháng 9 năm 1901, tại cuộc triển lãm "the Pan America Expostion" ở Buffalo, New York, ông bắt tay cô bé nhỏ đã rụt rè hỏi xin ông một ân huệ : "Cháu có thể có cái gì đó để chỉ cho bạn cháu không ? Các bạn ấy sẽ chẳng bao giờ tin rằng cháu đã thực sự được gặp và nói chuyện với ông". Mc Kinley rút bông cẩm chướng đỏ - vị thần may mắn- cài trên ve áo mình tặng cho người hâm mộ nhỏ mới 12 tuổi - bé gái Myrtle Ledger. Không ai ngờ đó chính là bông cẩm chướng đỏ cuối cùng của Mc Kinley, vì chỉ vài giây sau, ông đã bị bắn chết bởi viên đạn của một kẻ ám sát - người thứ hai trong hàng sau cô bé ấy.

Tưởng nhớ ông, ngày 3 tháng 2 năm 1904, đại hội đồng Ohio thông qua nghị quyết chung, chính thức công nhận Scarlet Carnation là biểu tượng hoa của tiểu bang.

Ngày 8 tháng 4 năm 1959, cơ quan lập pháp Ohio đặt tên cho Alliance là thành phố "Hoa Cẩm Chướng" (The Carnation City) để thực sự xem nó như quê hương của bông hoa của tiểu bang. Hằng năm, ở Alliance - Carnation City đều tổ chức lễ hội "Hoa Cẩm Chướng" - Carnation Festival, thường kéo dài trong một tuần. Người ta diễu hành, ăn uống và vui đùa trên khắp thành phố. Năm nay, lễ hội Carnation Festival sẽ được tổ chức ở Alliance, Ohio từ ngày 8 - 17 tháng 8 (2003).

Hoa cẩm chướng cho "Ngày của Mẹ"

Lịch sử "Ngày của Mẹ" đã bắt đầu ở Hy Lạp cổ đại, khi lễ hội được tổ chức để tôn vinh Rhea, mẹ của các vị thần. Từ thời Trung cổ cho đến suốt kỷ nguyên Georgian vào thế kỷ 17 (thời kỳ các vua George ở Anh 1714-1830), ngày chủ nhật của mẹ (Mothering Sunday - ngày chủ nhật thứ 4 của mùa chay) là thời gian cho những thanh niên trẻ tuổi đang làm việc trở về nhà và đem cho mẹ những chiếc bánh "mothering cake". Món ăn khá phổ biến trong dịp này là "Furmety" (cháo bột mì nấu với đường, sữa, quế), những dạng chè ngũ cốc, ở Scotland, người ta còn làm "Carlings" hay bánh kếp chiên (Pancake). Sau này, "Mothering Sunday" ở Anh trở thành ngày lễ tôn giáo để tôn vinh Mother Church.

Julia Ward Howe, tác giả bài hát "Battle Hymn of the Republic", đã từng dề nghị lập ra một ngày lễ tôn vinh các bà mẹ và thúc đẩy hòa bình cho nước Mĩ năm 1872. Ý tưởng này được Anna Jarvis (1864-1948) ủng hộ và phát triển sau đó.

Anna Jarvis là một phụ nữ sống độc thân. Năm 1905, mẹ cô mất - bà Anna M. Jarvis, người phụ nữ thủy chung nhân hậu đã tận tụy với nghề giáo suốt 20 năm ở trường học Sunday. Tri ân người mẹ kính yêu của mình, Anna bắt đầu viết thư cho những chính khách, thương nhân để nhờ họ ủng hộ cho một ngày kỷ niệm trên toàn quốc gia để trẻ em tôn vinh mẹ mình. Jarvis tin mạnh mẽ rằng, một ngày như vậy sẽ thắt chặt hơn mối dây liên kết trong gia đình và cho người mẹ sự trân trọng kính yêu xứng đáng.

Chiến dịch viết thư của cô cũng là sự tiếp tục những nỗ lực của mẹ mình để lập ngày hữu nghị các bà mẹ "Mothers Friendship Day" sau cuộc nội chiến như một cách thức đưa mọi người đến gần nhau hơn và tiến tới sự hòa giải.

Và rồi, "Ngày của Mẹ" đầu tiên được tổ chức vào ngày 10 tháng 5 năm 1908. Hôm đó, Anna đã gởi tặng 500 bông hoa cẩm chướng màu trắng, bông hoa mà mẹ cô yêu thích cho nhà thờ Andrews ở Grafton, West Virginia. Năm sau đó, Anna Jarvis gởi tặng cho nhà thờ 700 bông hoa cẩm chướng trắng. Qua nhiều năm, cô đã gởi hơn 10 000 bông hoa như một món quà cá nhân cho nhà thờ Andrews.

Năm 1910, West Virginia chính thức công nhận "Mother's Day" là một ngày lễ của tiểu bang, và các tiểu bang khác cũng nhanh chóng làm theo sau đó.

Năm 1914. tổng thống Woodrow Wilson tuyên bố ngày chủ nhật thứ hai của tháng 5 được xem là "Ngày của Mẹ" trên toàn nước Mĩ.

Bông hoa cẩm chướng đỏ trân trọng dành cho người mẹ còn sống và bông hoa cẩm chướng trắng tri ân người mẹ đã khuất . Bông hoa cẩm chướng được ưu ái bởi nó tượng trưng cho những đức tính cao quý của người mẹ, người phụ nữ, sự thuỷ chung, lòng nhân hậu, sự thanh cao, sâu sắc và bền bỉ của tình mẹ. Và giờ đây, "Ngày của Mẹ" đã trở thành một ngày lễ được tổ chức trên khắp thế giới.

Một số loài cẩm chướng trồng phổ biến ở Việt Nam:

Hiện nay, ở nước ta đã tiến hành trồng được 3 loài Dianthus làm hoa cảnh tại Đà Lạt là Dianthus barbatus L., D.sinensis L. và D.caryophyllus L.. Cây hoa cẩm chướng phát triển ở vùng có độ cao khác nhau tuy nhiên chất lượng hoa khác nhau. Vì vậy, tùy thuộc nên phổ biến cho người trồng hoa biết thêm những đặc điểm về các loài hay giống cẩm chướng này để trồng cho phù hợp. Cụ thể là các loài sau:

1. Loại cẩm chướng vườn (carnation). Loài này còn có tên Anh khác ngoài tên carnation là hồng đinh hương (clove pink), màu đỏ đậm như nhung. Các loài này đều là cây đa niên, sống lâu năm (perennaials). Được chia thành hai loài là cẩm chướng ven bồn (border carnation) và cẩm chướng tiệm hoa (florist carnations).

Loại cẩm chướng ven bồn, thường mọc thành lùm bụi, dày đặc hơn loài cẩm chướng tiệm hoa. Cao 30-35cm. Hoa to rộng 5-7cm, thơm, hoa mọc nhiều cỏ bụi. Dòng tuyển chọn ở Pháp là thứ giống Enfant de Nice đủ màu sắc: đỏ, hồng, hồng cá hồi và màu trắng. Pha trộn các giống thơm lùn (Dwarf Flagrance mixture) cũng đủ loại màu sắc như vậy; trồng lẫn lộn với các loài viền bồn khác hay cả trong thùng, chậu. Các giống lai thường trồng bằng hột và được xem như thể cây hàng niên (annuals), và sống nhiều năm như giống Juliet là của những tụm dày đặc, cây cao 30cm, hoa nhung đỏ đậm, rộng đến 5-6cm hay giống Pixie Delight cũng mọc tương tự nhưng có nhiều màu sắc hơn.

Loài cẩm chướng tiệm hoa thường trồng trong nhà kính (green house) hay ngoài vườn ở những nơi khí hậu mát mẻ, mùa đông không lạnh lắm (mild winter), không có tuyết rơi. Chúng mọc cao khoảng 1,2m, có hoa thơm, rộng khoảng 7-8cm với nhiều thứ giống và màu sắc khác nhau như trắng hồng, thoáng đỏ, cam, tím, vàng hay loang lổ. Tuy nhiên, đối với những giống hoa to, chỉ lên để lại một hoa trên một cây, còn lại bấm ngắt hết tất cả mầm trên thân đến đốt thứ 5 vì dưới đốt này, các thân cho hoa khác mới tiếp tục phát triển. Ta nên chú ý phải đóng cọc, có giá đỡ thân cây không bị ngã nghiêng và chỉ trồng những hom trên các cây khỏe mạnh nhất của những loài giống tuyển chọn nổi tiếng.

2. Loài Sweet William, D.barbatus. Tuy là nhị liên mọc mạnh, nhưng trồng như hàng niên. Thân cứng cáp, cao 25-50cm. Lá dẹp, màu xanh lợt hay xanh đậm, dài 3-7cm. Hoa mọc thành chùm khít nhau, rộng 1-2cm, màu trắng, hồng đỏ, tím hay hai màu giữa các lá bắc khá to, mùi thơm nhẹ. Trồng bằng hột cuối xuân để cho hoa vào năm tới. Các hoa dòng kép hay lùn (thân cao 20-25cm) thường trồng bằng hạt. Đặc biệt, các giống Wee Willie (10cm) và Summer Beauty trồng vào đầu mùa xuân và ra hoa vào đầu mùa hè.

3. Loài Hồng trinh nữ Maiden Pink, D.deltoides là loài cẩm chướng duy nhất mọc tốt được khi ít ánh nắng mặt trời, nửa ngày bóng râm; cũng chịu lạnh khá giỏi và là loài đa niên. Thân có hoa cao chừng 12-30cm, lá ngắn. Hoa rộng 2cm, mọc ở thân xẻ nhiều cành, bìa cánh hoa răng cưa nhọn, màu sắc hồng lợt đến hồng đậm, có khi màu tím hay trắng lốm đốm màu sắc lợt khác. Ở Cali, trổ bông mùa hè, có khi lần thứ hai vào thu. Các giống đặt tên riêng là Vampire – Dơi hút máu màu đỏ đậm, Zing có nghĩa là hoa màu hồng tươi sáng có vòng đỏ thắm hơn, hay đỏ nhung ở giữa mắt hoa, Zing rose mọc vài tá hoa một lúc vào tháng sáu và tiếp tục nở thêm nhiều đợt hoa nữa cho đến tận đông giá. Zing rose cao chứng 15cm. Mỗi một cây loài D.deltoides mọc thành thảm khá dày, rộng đến gần 1m, trồng phủ đất dốc là tốt nhất.

4. Loài cheddar Pink, D.gratinanopolitanus (D.caesius) đa niên, mọc như ụ nhỏ, dày, lá màu xanh dương xám, thân chia nhánh yếu đuối, dài 30cm, mọc thẳng đứng. Hoa thơm ngào ngạt, màu hồng, cánh hoa răng cưa.

5. Dianthus “Little Joe” là một cẩm chướng đa niên trồng ở vườn đá rất tốt. Cụm cây cao khoảng 10-12cm, lá xanh dương xám đậm, rộng 15cm. Hoa đơn trên thân cây, màu đỏ thắm. Trồng xen kẽ với hoa chuông trên vườn đá sẽ cho hiệu quả cao.

6. Loài hồng đá – Rock Pink, Dianthus pavonius (D.neglectus), là cây cẩm chướng vườn đá nhỏ nhất, đa niên. Đôi khi được xem như một thứ giống của loài D.glacialis, một loài cẩm chướng hồng đá khác nhưng phát triển mạnh và trường cửu trong vườn hơn. Lá hẹp, xanh lục, dài 2-5cm, kết thành cụm nhỏ. Hoa đơn trên thân cao 15cm, màu hồng đỏ thắm tươi, rộng khoảng 2-3cm

7. Loài hồng thôn dã- Cottage Pink, Dianthus plumatus đa niên. Đây là loài cẩm chướng diễm kiều, đã trồng nhiều ở thế kỷ ở Âu Mỹ và được chọn làm giống để lai thành nhiều giống khác nhau. Điển hình là một thảm lá nhỏ rời rạc xanh lục. Thân cho hoa cao 25-50cm, hoa thơm mùi gia vị, đơn hay kép, cánh hoa tua viền, hồng hay tắng tâm đậm. Giống được ưa chuộng nhất là giống có cánh viền đăng ten, hoa thơm mùi gia vị, màu trắng, mỗi cánh phân nét đường màu đỏ hay màu hồng. Trồng làm nền cần thiết cho vườn hoa mẫu đơn hay hoa hồng. Trước đây, loài hoa này dùng làm hoa cắt bó rất nổi tiếng .

8. Loài Chén Hồng- Rose Bowl đa niên. Lá rất hẹp, xanh lục xám, làm thành thảm cao 5-8cm. Hoa rất thơm, màu hồng xơri rộng độ 2,5cm trên thân cao 15cm. Hoa sẽ nở suốt năm nếu ngắt hết hoa tàn.

9. Loài Hồng Ngọc tí xíu – Tiny Rubies, đa niên. Cây mọc từng tụm lá xám, cao 7cm, lan xa 10cm. Hoa nhỏ, cánh kép, mùi thơm màu đỏ hồng ngọc vào đầu mùa hè. Loài này cũng như các loài dianthus lùn, sống lâu nhất và là những đề tài hấp dẫn trồng vườn đá hay bao phủ đất vườn nhỏ, có lá tươi tốt quanh năm.

Những giống cẩm chướng mới ở Cali đang du nhập vào nước ta:

Đó là các giống Dianthus Amazon trồng ngoài vườn hay trong nhà. Cây cao, thân cứng cáp, lá bóng láng, hoa viền, màu sắc tươi thắm, cành hoa cắm trong bình rất lâu so với các loài khác, từ 12-14 ngày. Hai giống Amazon Cherry và Neon Purple, rất thích hợp trồng ở nơi có khí hậu mát hay ở vùng núi cao nước ta, cánh hoa màu tím nhung. Giống Magic tam sắc, mầu hoa tím hay hồng đậm ngay trên một đỉnh thân. Giống Bó hoa Tím- Bouquet Purple có hoa đăng ten, màu tím lợt oải hương, cây cao mảnh khảnh. Thường cắt cành làm thành bó hoa để bán. Hoa đẹp, có mùi hương thơm dịu. Chúng được trồng ở ven bồn, thích hợp cho các mùa.

Những điều cần lưu ý khi trồng hoa cẩm chướng:

Tất cả mọi loài Dianthus ưa ánh nắng chan hòa. Nơi nào quá nóng, buổi trưa nên có màn che để giảm bơt độ nắng cho cây. Các loài cẩm chướng rất thích hợp đất cát pha nhẹ và ráo nước nhanh. Cẩm chướng vườn Sweet William và cẩm chướng thôn dã phải được trồng với điều kiện đất đã được làm sạch, vườn đá thì phải bổ sung sạn sỏi, phải thêm vôi nếu đất nhiều axit. Không nên tưới nhiều nước, cắt hết tất cả các cành hoa đã tàn để cho cây phát triển. Gieo hạt trong lọ hay trực tiếp ngoài vườn cũng được. Nhân các giống đa niên bằng hom lấy trên những chồi đang mọc, cắt từng khúc, chiết bầu hay dùng hạt. Cẩm chướng vườn và Sweet William thường bị bệnh rỉ và bệnh héo rũ thân lá. Cách khắc phục bênh rỉ là dùng Benlade, với bệnh héo rũ thì tốt nhất là nhổ bỏ cây bị bệnh ra khỏi vườn. Sau đó, chỉ trồng lại cây mới trên đất này khi đã khử trùng và làm sạch đất. Đặc biệt chú ý là chỉ dùng hom cẩm chướng trên những vườn thật sạch, không bị mắc bệnh. Như thế, cây giống mới phát triển khỏe mạnh và cho hoa đẹp.

(Theo “tạp chí hoa cảnh”)

(Sưu tầm trên internet)